Mavi Gezegenin Yeni Bitki Örtüsü: Plastikler

Bugün ingilizce makale okumak istediğimde karşıma Plastic Oceans isimli kısa bir metin çıktı; dünyanın plastik sorununu çözmek için herkesin bir rolü olduğundan bahsediyordu. Bu metni okuduktan sonra metne referans alınan belgeseli izlemeye karar verdim. Biraz zor oldu ama sonunda A Plastic Ocean isimli 2016 yapımı bu belgeseli Türkçe alt yazılı olarak bulabildim. Aslında bu belgesel, Netflix'te varmış ama benim üyeliğim olmadığı için ulaşmak biraz zor oldu.

Belgesel başlangıçta gezegenimizin en büyük canlıları olan mavi balinaları görüntülemeye çalışan ekibimizin arayışını konu alıyor. Denizin altına bu devasa canlıları görüntülemek için dalan kameraman okyanusun altından kamerayı yukarı doğru çevirdiği anda irkilmemize sebep olacak bir görüntüyle karşılaşıyoruz.

Yüzen Plastik Ağlar

Yukarıdan bakıldığında masmavi görünen o kocaman su kütlesi aslında grimsi bir yağ ve atık tabakasıyla kaplı.Yüzen plastik adacıkları yok görünürde ama biraz dikkatli bakıldığında daha tehlikeli bir şeyle yüz yüze geliyorsunuz; tıpkı bir ağ gibi suyun yüzeyini kaplamış ve sudan ayrıştırılamayacak kadar minik plastik parçaları, yani mikro plastikler...

Güneş ışığı, rüzgar vb. fiziki kuvvetlerin etkisiyle ufalanan plastiklerin minik ve keskin parçaları olan mikro plastiklerin doğada kaybolma süresi ise 600 ila 10000 yıl sürmektedir. Tek bir plastik parçasının çözünmesi için bunca yıla gerek varken dünyada sadece bir dakikada 1.000.000 plastik şişe kullanılıyor.

Siz bu filmi izlemeye başladığınızdan bu yana ( 30 dakika) 5.793.620 kilogram plastik ABD'de öylece çöpe atıldı.

En Yeni Besin Kaynağımız: Mikro Plastikler

Bu plastik parçacıkları sadece doğayı zehirlemekle kalmıyor, bir şekilde besin döngümüze de dahil oluyor ve bizi zehirliyor. Endokrin bozukluğu olarak adlandırılan bu durum dikkat dağınıklığından kısırlığa geniş bir alanda bedenimize kalıcı hasarlara sebep oluyor.

"U.C Daviz araştırmaları, Endonezya'da insan tüketimi için belirlediği 76 balığı, Kaliforniya'da ise 64 balığı inceledi. Her iki grupta da  balıkların yaklaşık dörtte birinin bağırsaklarında antropojenik (insan kaynaklı) atık olduğunu tespit etmişlerdir. Araştırmacılar Endonezya populasyonunda plastik, Amerikan populasyonunda tekstil ve plastik lifleri buldular. Belçika ve Hollanda kıyılarındaki 6 bölgeden toplanan mavi midye örneklerinde, incelenen her organizmada mikro plastikler mevcuttu."

Midesi Plastik Dolu Hayvan Cesetleri

Plastikleri Hayatınızdan Çıkarın

Birçok plastik, hatta pek çoğu östrojenik aktiviteye(Ö.A) sahip kimyasallar salgılıyor, güneş ışığına ya da ısıya maruz kalan plastiklerde ise bu oran neredeyse iki katına varıyor. Bisfenol A (BPA) veya flatal gibi kimyasal bir madde plastikten sızıp vücuda girerek östrojen hormonunu taklit eder.  Östrojen hormonu ile ayni kimyasal yapıya sahip olup,vücutta onun gibi reseptörler aktive ederek obezite, kısırlık , erken ergenlik, prostat/meme kanseri, hiperaktivite vb. onlarca soruna neden oluyor. Ayrıca BPA plastiklerdeki zararlı bileşenlerden yalnızca biri...

6 yaş üstü Amerikalıların %92'sinin vücudunda tespit edilebilir düzeyde BPA bulunuyor. 6-11 yaş arası çocuklarda bu oran yaşlı Amerikalılara göre iki kat daha yüksek. 

Günümüzde plastiğin kullanılmadığı alan neredeyse yok. Ucuz, hafif ve kullanışlı! Ancak uzun vadede geleceğimizi, çocuklarımızı ve onların çocuklarını, doğayı, mavi gezegeni, denizleri, okyanusları yani yaşamı tehdit eden en büyük unsur aynı zamanda.

"Hepimiz bu dünyada, gezegenin tamamında yaşıyoruz. Bir şeyleri öylece atıp yok olmasını bekleyecek durumda değiliz. Arka bahçemde olmaz diyoruz ama okyanuslar herkesin arka bahçesi, ön bahçesi, yaşam alanı. Nasıl düşünürseniz düşünün bu gezegen mavi bölüm tarafından yönetiliyor. Dünya çoğunlukla mavi bir yer çünkü."

Plastic Ocean isimli bu belgeseli herkesin mutlaka izlemesi gerekiyor. Çevre bilinci oluşması, hayatın kaynağına yönelen bu tehlikenin farkına varılması, sorunun küresel olduğunun anlaşılması, gelecek nesillere yaşanılabilir bir dünya bırakılması ve harekete geçilmesi için...